Vorige week dook er een bijzondere filmpje in het Fries Film Archief op. Anske Nijland uit Oentsjerk bracht ons vijf filmpjes uit de jaren ’50. Familiefilmpjes, dacht hij, met misschien ook beelden van garage Nijland aan het Leeuwarder Europaplein (nu Tanxx), destijds het bedrijf van zijn vader. De films waren gemaakt door Anne Boomsma uit Berlikum, broer van Anskes moeder en amateurfilmer. Toen we de beelden bekeken bleek een van de films een registratie van een Leeuwarder volksfeest, met televisieheld Dorus in de hoofdrol.
Dorus was het populaire zwerverstypetje met hangsnor, brilletje, verweerde bolhoed, droevige ogen, stofjas en paraplu, waarmee acteur Tom Manders in de jaren ’50 doorbrak. Hij was een van de eerste Nederlandse televisiehelden. In het geheugen gegrift staat de Poessie Mauw-scene (1967) uit het programma Bij Dorus op schoot.
Op de film van Boomsma zien we hoe Dorus bij garage Nijland omringd door een massa publiek in een oldtimer stapt en met een escorte van motoragenten door een mensenhaag naar de Leeuwarder binnenstad rijdt, met bijzondere beelden van het Zuiderplein, de Klanderij, de Watertoren en Amicitia. Uiteindelijk beukt Dorus samen met een groep krachtpatsers met een boomstam de deur van het Beursgebouw in, waarop staat: ‘DORUS OPENT DE WARENSCHOUW’.
Europaplein, begin van Dorus zijn tour; gefilmd vanaf Garage Nijland; still uit de film (1959)
Na enig speurwerk vonden we dat het hier de Warenschouw van 4 april 1959 betreft. De halfjaarlijkse Warenschouw was een Leeuwarder beurs met een groot aantal standhouders, die vanaf 1952 eerst in de Harmonie werd gehouden en later in de Beurs. Vanaf 1955 werd de Warenschouw vier jaar niet georganiseerd. Feike Schaaf organiseerde de schouw nog eenmaal, in het voorjaar van 1959. Deze editie werd groots opgezet met Dorus – die toen juist een hit had met het liedje Twee motten - als publiekstrekker. Zijn rijtour door de stad paste in de PR voor zijn volgende televisieshow.
‘Hij reed in zijn “hoestbui op vier wielen” van het Europaplein naar De Beurs, door een bijkans uitzinnige stad gadegeslagen,’ zo schreef de Leeuwarder Courant. De enorme drukte laat de opkomende populariteit van het nieuwe medium televisie zien. Maar velen hadden nog geen televisie en wilden maar wat graag een glimp opvangen van de ster in levende lijve.
Toen we Anske Nijland vertelden dat Dorus op een van zijn films was opgedoken, herinnerde hij zich het gebeuren levendig: ‘Ik weet nog dat Dorus zich voor de show bij ons thuis omkleedde. Mijn vader kende hem persoonlijk, misschien omdat Dorus een passie voor oldtimers had. De oldtimer op de film was van hemzelf. Het Europaplein was een ideaal startpunt van de toer. En Dorus zijn auto kon bij ons in de garage nog mooi even worden opgepoetst. Ook na afloop kwam Dorus bij ons thuis. Om zich af te schminken. Hij vergat een grote pot schmink. Die hebben we hem later nagestuurd. Toen kregen we een bijzonder bedankkaartje met een foto van hem. Deze moet ik nog ergens hebben liggen.‘
De films van amateurfilmer Anne Boomsma worden in het kader van het Deltaplan Digitalisering Fries Erfgoed gedigitaliseerd.
Een link naar een filmpje van Sjoerd Ringma, met een kort fragment van Dorus die dezelfde Warenschouw opent, vind je hier